Historia gospodarcza

Badania z zakresu historii gospodarczej prowadzone są w Białymstoku od początku istnienia studiów historycznych w tym mieście. Na filii Uniwersytetu Warszawskiego pracowali tak wybitni specjaliści jak prof. Elżbieta Kaczyńska, prof. Andrzej Wyrobisz, prof. Andrzej Wyczański i prof. Andrzej Jezierski. Badania prowadzone przez nich samych oraz ich uczniów i współpracowników (prof. Jan Kofman, prof. Adam Manikowski, prof. Józef Maroszek i inni) stanowią ważną część dorobku polskiej historii gospodarczej.

Obecnie badania prowadzone przez białostockich historyków koncentrują się na dziejach gospodarczych średniowiecza i czasów wczesnonowożytnych. Stanowi o to o ich specyfice na tle innych ośrodków, skupiających uwagę przede wszystkim na XIX i XX wieku. Białostockie podejście do badań gospodarczych charakteryzuje też ich mocny aspekt porównawczy, silne powiązanie z nauką światową, chętne sięganie do teorii z zakresu nauk społecznych, wykorzystanie metod statystycznych i konstruowanie modeli. Taki sposób uprawiania nauki zaowocował silną pozycją instytucjonalną białostockiego ośrodka (dr Piotr Guzowski i prof. Cezary Kuklo są członkami redakcji „Roczników Dziejów Społecznych i Gospodarczych” – najważniejszego polskiego czasopisma z zakresu historii gospodarczej) oraz istotnymi wynikami badawczymi. Dr Piotr Guzowski prowadzi studia dotyczące gospodarki chłopskiej, dr hab. Krzysztof Boroda opublikował ważną monografię na temat geografii gospodarczej Królestwa Polskiego, dr Piotr Łozowski prowadzi badania nad aktywnością ekonomiczną mieszkańców Warszawy w XV i XVI wieku. W Białymstoku realizowany jest także międzynarodowy grant dotyczący zasobów finansowych państw jagiellońskich, projekty poświęcone ekonomicznym aspektom rewolucji militarnej, nierównościami ekonomicznymi, badania nad relacjami między religią a życiem gospodarczym. Wiele z tych studiów finansowana jest ze środków NCN. Wyniki prowadzonym prac prezentowane są na międzynarodowych konferencjach, gdzie białostoccy badacze są często organizatorami lub prowadzącymi sesje, publikowane w postaci monografii lub artykułów w ważnych czasopismach.

W ostatnich latach białostoccy historycy gospodarczy sięgają co raz częściej po narzędzia takie jak GIS, badają związki między gospodarką a demografią i historią środowiska, analizują ekonomiczny wymiar historii wojskowości.